Fizioterapiya

Fizioterapiya bədən funksiyalarının bərpası, hərəkət qabiliyyətinin artırılması və ağrının azaldılması məqsədilə tətbiq olunan tibbi reabilitasiya üsuludur. Bu metod əsasən əzələ, skelet, sinir və oynaq problemlərinin aradan qaldırılması üçün istifadə olunur. Fizioterapiyanın əsas məqsədi xəstənin həyat keyfiyyətini yüksəltmək və müstəqil şəkildə hərəkət etməsini təmin etməkdir. Müalicə zamanı həm əl texnikalarından, həm də xüsusi cihaz və avadanlıqlardan istifadə edilir. Fizioterapiya həm travma sonrası reabilitasiya, həm də xroniki ağrılarda təsirli bir üsuldur. Həkim-fizioterapevt pasiyentin vəziyyətinə uyğun fərdi proqram tərtib edir. Bu proqram çərçivəsində hərəkət terapiyası, elektroterapiya, ultrasəs və termoterapiya kimi üsullar tətbiq oluna bilər. Fizioterapiya, dərmansız və cərrahiyyə müdaxiləsi olmadan təbii sağalma prosesini stimullaşdırır. Xəstəliyin erkən mərhələsində başlanan fizioterapiya daha effektli nəticələr verir. Bu üsul yalnız müalicə məqsədilə deyil, eyni zamanda profilaktik tədbir kimi də istifadə olunur. Fiziki məhdudiyyət yaşayan şəxslərin cəmiyyətə uyğunlaşmasında fizioterapiya əvəzsiz rol oynayır. Ümumilikdə, fizioterapiya həm funksional bərpa, həm də psixoloji dəstək baxımından mühüm bir sahədir.

Fizioterapiya hansı xəstəliklərdə tətbiq olunur?

Fizioterapiya bir çox ortopedik, nevroloji və reumatoloji xəstəliklərin müalicəsində geniş şəkildə tətbiq olunur. Ən çox qarşılaşılan hallardan biri bel, boyun və kürək ağrılarıdır. Onurğa yırtığı və osteoxondroz kimi problemlərdə fizioterapiya mühüm rol oynayır. Fizioterapiya həmçinin travma sonrası, məsələn, sınıq, burxulma və əzələ zədələnmələrindən sonra bərpa məqsədilə istifadə edilir. İnsult keçirmiş pasiyentlərin hərəkət və danışıq qabiliyyətinin bərpasında da bu metod effektivdir. Parkinson, skleroz və digər sinir sistemi xəstəliklərində əlamətlərin yüngülləşdirilməsində fizioterapiya əhəmiyyətlidir. Artrit, artroz və fibromialgiya kimi oynaq və əzələ problemlərində ağrının azaldılması və hərəkətliliyin artırılması üçün də tətbiq olunur. Fizioterapiya idmançılarda yaralanma sonrası reabilitasiya prosesinin ayrılmaz hissəsidir. Skolioz və digər duruş pozğunluqlarında da bu metod effektiv nəticə verir. Uşaqlarda serebral iflic və inkişaf geriliyi kimi hallar zamanı fizioterapiya mühüm rol oynayır. Hətta nəfəs yolları xəstəliklərində belə tənəffüs fizioterapiyası tətbiq edilə bilər. Qısaca, fizioterapiya çoxşaxəli tətbiq sahəsinə malik olan, təhlükəsiz və qeyri-invaziv bir müalicə üsuludur.

Fizioterapiyanın sağlamlığa faydaları nələrdir?

Fizioterapiya sağlamlıq baxımından həm fiziki, həm də funksional üstünlüklər təqdim edən bir müalicə üsuludur. Ən əsas faydası ağrıların azaldılması və ya tamamilə aradan qaldırılmasıdır. Xüsusilə əzələ, oynaq və sinir sistemi problemlərində ağrısız həyat mümkün olur. Fizioterapiya əzələ gücünü artırır, oynaqların hərəkətliliyini yaxşılaşdırır və ümumi funksional bacarıqları bərpa edir. Cərrahiyyə tələb edən hallarda isə bəzi hallarda əməliyyatsız müalicəyə imkan yaradır. Uzunmüddətli yataq rejimi və travma sonrası əzələlərin gücsüzləşməsinin qarşısını alır. Bədən duruşunun düzəldilməsi ilə əlaqəli problemlərin həllində də böyük rol oynayır. Fizioterapiya stressi və əzələ gərginliyini azaldaraq psixoloji rahatlıq da təmin edir. Tənəffüs fizioterapiyası vasitəsilə ağciyər funksiyası yaxşılaşdırılır. İdmançılarda performansı artırmaq və zədələrin qarşısını almaq üçün də effektivdir. Xəstələrin gündəlik həyat fəaliyyətlərini daha müstəqil şəkildə yerinə yetirmələrinə kömək edir. Ümumilikdə, fizioterapiya orqanizmin təbii sağalma prosesini dəstəkləyərək, uzunmüddətli sağlamlıq və həyat keyfiyyəti təmin edir.

Ev şəraitində fizioterapiya mümkündürmü?

Fizioterapiya ev şəraitində də müəyyən şərtlərlə tətbiq oluna bilən bir müalicə üsuludur. Xüsusilə yüngül və ya xroniki narahatlıqları olan xəstələr üçün evdə fizioterapiya rahat və əlçatan alternativ sayılır. Bu zaman pasiyentə uyğun hazırlanan fərdi hərəkət proqramları mütəxəssis nəzarəti ilə həyata keçirilməlidir. Fizioterapiya seansları evdə sadə idman alətləri, elastik bantlar və ya bədən çəkisi ilə də yerinə yetirilə bilər. Onurğa ağrıları, əzələ zəifliyi və duruş pozğunluqları kimi problemlərdə evdə edilən məşqlər effektlidir. Mütəmadi və düzgün icra olunarsa, ev şəraitində aparılan fizioterapiya da klinik nəticələr qədər faydalı ola bilər. Lakin müalicəyə başlamazdan əvvəl fizioterapevtin tövsiyələri və göstərişləri mütləq nəzərə alınmalıdır. Ağrının şiddətlənməsi və ya yeni əlamətlərin yaranması halında həkimə müraciət vacibdir. Evdə fizioterapiya xüsusilə hərəkət məhdudiyyətli və yaşlı şəxslər üçün böyük üstünlük yaradır. Bununla yanaşı, bu metod psixoloji rahatlıq və motivasiyanın artmasına da kömək edir. Onlayn konsultasiya və videodərslər vasitəsilə mütəxəssis dəstəyi almaq mümkündür. Nəticə olaraq, düzgün istiqamətləndirmə ilə evdə fizioterapiya həm təhlükəsiz, həm də təsirli bir yanaşmadır.

Fizioterapiya kimlər üçün uyğun deyil?

Fizioterapiya bir çox insana faydalı olsa da, bəzi hallarda tətbiqi uyğun sayılmır. Aktiv infeksiyası olan və ya yüksək hərarəti olan şəxslər üçün fizioterapiya təhlükəli ola bilər. Fizioterapiya qanaxma riski olan xəstələr, xüsusilə hemofiliya və ya ağır laxtalanma pozğunluğu olanlar üçün uyğun deyil. Bədxassəli şişi olan şəxslərdə fizioterapiya bəzi hallarda şişin yayılma riskini artıra bilər. Sümük zəifliyi və sınıq riski yüksək olan osteoporoz xəstələrində ağır hərəkətlərdən qaçınmaq lazımdır. Açıq yarası və ya dəri infeksiyası olan bölgələrdə fizioterapevtik cihazların istifadəsi tövsiyə edilmir. Hamiləlik dövründə bəzi elektroterapiya metodları istifadə olunmamalıdır. Qalpəsi ritm pozğunluğu olanlar və süni pacemaker cihazı daşıyanlar üçün müəyyən cihazlı terapiyalar risklidir. Nevrologiyada epilepsiya keçmişi olan xəstələr üçün stimulyasiyaedici üsullar uyğun olmaya bilər. Son zamanlarda insult və ya ciddi ürək-damar hadisəsi keçirmiş şəxslər əvvəlcə həkim icazəsi almalıdır. Psixi pozğunluğu olan və göstərişlərə əməl edə bilməyən pasiyentlərdə ev şəraitində fizioterapiya risk daşıyır. Nəticə olaraq, fizioterapiya fərdi yanaşma tələb edir və tətbiqdən əvvəl mütləq tibbi qiymətləndirmə aparılmalıdır.

Yaşlılar üçün fizioterapiyanın əhəmiyyəti

Fizioterapiya yaşlılar üçün funksional müstəqilliyin qorunmasında və həyat keyfiyyətinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayır. Yaş artdıqca əzələ gücü azalır, oynaqlar sərtləşir və hərəkət qabiliyyəti zəifləyir. Fizioterapiya bu dəyişikliklərin qarşısını almağa və mövcud fiziki vəziyyəti qorumağa kömək edir. Yaşlılarda tez-tez rast gəlinən artrit, osteoporoz və bel ağrıları kimi problemlərdə ağrının azaldılması üçün effektli üsuldur. Fizioterapiya yıxılma riskini azaldır və balans qabiliyyətini gücləndirir. Reabilitasiya proqramları vasitəsilə əməliyyatlardan və insultdan sonra daha sürətli bərpa mümkündür. Eyni zamanda nəfəs fizioterapiyası yaşlılarda tənəffüs sisteminin funksiyasını dəstəkləyir. Müntəzəm hərəkət məşqləri depressiya və sosial təcridin qarşısını almağa da yardım edir. Yaşlılar üçün uyğunlaşdırılmış, sadə və təhlükəsiz məşqlər onların gündəlik fəaliyyətlərini asanlaşdırır. Bu terapiya müstəqil həyat sürmək istəyən yaşlılar üçün vacib bir dəstək vasitəsidir. Həm fiziki, həm də psixoloji baxımdan güvən hissi yaradır. Nəticə etibarilə, fizioterapiya yaşlıların sağlam qocalmasını təmin edən əsas müdaxilə yollarından biridir.